کد مطلب:24454 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:17

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

با توجه به اين همه فساد و فحشا در دنيا چگونه بايد زندگي كرد كه بتوان از نعمت هاي اين دنيا استفاده نمود وهم بتوان براي سفر آخرت مهيا بود؟

مساله توازن بين دنيا و آخرت يكي از مهمترين اصول عملي اسلام است. اين مساله امري ممكن ولي مانند هرآرمان بلند ديگري تا حدودي مشكل مي باشد. مشكل بودن اين مساله ربطي به زمان حاضر و دنياي كنوني ندارد بلكه بشريت همواره در طول زندگي گرفتار مساله تضاد و اصطكاك بين برخي از منافع دنيوي و اخروي بوده است و پيوسته كساني دنيا را بر آخرت و قليلي از بندگان آخرت را بردنيا ترجيح داده اند بلكه آن جا نيز كه از پي دنيا رفته اند با پاس داشت حريم آخرت رفته اند. واما چگونگي امكان آن زماني روشن مي شود كه مفهوم حديثي كه به آن اشاره كرده ايد به درستي فهم گردد. پيام اين روايت آن است كه فعاليت هاي دنيوي انسان بايد از اصول و ويژگي هايي صحيح عقلاني و برنامه ريزي شده برخوردار باشد؛ به عنوان مثال شما كه به تحصيل اشتغال داريد براي اينكه بتوانيد آينده سالمي را براي زندگي خود پايه ريزي كنيد اگر اين دورانديشي نبود ممكن بود فرصت و نشاط و استعداد جواني را از دست بدهيد و فردا گرفتار هزاران مشكل حل نشدني گرديد. همچنين است در امور اجتماعي؛ يعني نبايد طوري برنامه ريزي كرد كه فقط امروز سپري شود و براي فردا انديشه نكرد. بنابراين معناي اين بعد روايت دورانديشي و برنامه ريزي معقول است. بعد دوم مي گويد: با حفظ قسمت اول همواره آمادگي براي مرگ داشته باشيد وكاملا خود را در خواستها و گرايشات دنيوي هضم نكنيد؛ به عبارت ديگر اين هم نوعي دورانديشي فراتراز قسم اول است. اين آمادگي در ضمن فعاليت هاي صحيح دنيوي بايد انجام گيرد واين در صورتي ممكن است كه به دنيا نگرشي ابزار انگارانه داشته باشد نه هدف انگارانه. البته آمادگي هرلحظه براي مرگ مراتب و درجاتي دارد حداقل آن كه در اين روايت خواسته شده اين است كه: 1- انسان حقوق الهي را به درستي ادا كند پس اگر واجبي از او ترك شده قضا نمايد و اگر گناهي مرتكب شده توبه و استغفار نمايد. 2- اگر حقوقي از جامعه پايمال نموده جبران نمايد بطوري كه اگر ناگاه مرگ او دررسيد مشكلي نداشته باشد. 3- درصورتي كه برايش مقدور است از محصول تلاشهاي دنيوي خود قسمي را به خدمات ديني اجتماعي و... بپردازد تا ذخيره بيشتري براي آخرت كسب نموده باشد. اكنون مي پرسيم آيا جمع بين اين دو ناممكن است؟ چه مانعي دارد كه انسان براي دنياي خود تلاش كند به رفاه خود خانواده و اجتماع بينديشد توليد ثروت نمايد از مواهب الهي در اين دنيا بهره برد ولي در همه اين امورپاس دين و هنجارهاي الهي را نيز داشته باشد. و برخلاف ضوابط و مقررات شرعي عمل نكند. واجبات خود را انجام و محرمات را ترك كند و حقوق الهي و بندگان را به دقت رعايت نمايد؟ اگر چنين شد دنياي خوب و آخرت خوب در انتظار اوست. البته كسي درهرشرايطي كه بخواهد اين مسير را پيش گيرد به دو سلاح نيازمند است الف) آگاهي؛ يعني بايد دقيقا بتواند حكم الهي در رابطه با راه هاي مختلف زندگي رابشناسد و بداند كه در هر مورد خداوند به كداميك از آنها امر مي نمايد و از چه مسيري باز مي دارد. ب ) مجاهده و مبارزه با نفس. مسلما در كشاكش زندگي گرايشات گوناگون مادي و دنيايي انسان را به سوي خود فرا مي خواند و از ياد آخرت غافل مي سازد. اين جا است كه شخص بايد با عزمي استوار و اراده اي محكم در برابر تمنيات آخرت ستيز نفس بايستد پس از دنيا به قدر نياز واقعي برگيرد و حظوظ لازم دنيوي را فراموش نسازد ولي همان را نيز به عنوان مقدمه و كوششي براي تلاشهاي خداپسندانه واخروي. گويند: عارفي به خوردن تكه ناني مشغول بود. از وي پرسيدند چه مي كني؟ گفت: دنيا را گول مي زنم. گفتند چگونه؟ گفت: نان آن را مي خورم و كار براي آخرت مي كنم.